آگاهی از دلایل کمبود ویتامین D مهم است، زیرا این ویتامین نقشهای مهمی در بدن ما دارد، از سیستم ایمنی گرفته تا سلامت عمومی همگی به این ماده که یک ویتامین محلول در چربی است، متکی است. در این مطلب داروخانه آنلاین کیش به توضیح بیشتر درباره این ویتامین میپردازد.
از آنجایی که این ویتامین در اثر قرار پوست بدن در معرض پرتو فرابنفش تولید میشود، از این رو نام مستعار آن ویتامین آفتاب است. البته به جز آن، هم از طریق مواد مغذی که می خوریم میتوان آن را جذب کرد و هم بدن آن را میسازد. این ویتامین محلول در چربی به بدن کمک میکند تا کلسیم و فسفر را جذب و حفظ کرده که هر دو این مواد برای استحکام و سلامت استخوان بسیار مهم هستند. همچنین مطالعات آزمایشگاهی نشان میدهند که ویتامین دی میتواند رشد سلولهای سرطانی را کاهش دهد و به کنترل عفونتها و کاهش التهابات کمک کند.
بسیاری از اندامها و بافتهای بدن دارای گیرندههایی برای ویتامین دی هستند که این نشان میدهد این ویتامین دارای نقش فراتری از سلامت استخوان است. ازجمله تقویت عضلات، بهبود رشد سلولی، تنظیم فشارخون، کاهش التهابات ناشی از ابتلا به برخی بیماریها مانند روماتیسم، بهبود عملکرد و حفظ سلامت قلب، تقویت سیستم ایمنی بدن، جوانسازی و پیشگیری از پیری زودرس، بهبود سیستم عصبی و کاهش علایم افسردگی و... است.
کمبود ویتامین دی ممکن است به دلیل کمبود در رژیم غذایی، جذب ضعیف یا نیاز متابولیک به مقادیر بالاتر باشد. اگر فرد به اندازه کافی ویتامین دی را از طریق رژیک غذایی استفاده نکند و برای مدت طولانی در معرض اشعه ماورابنفش قرار نگیرد، ممکن است در بدنش کمبود این ویتامین ایجاد شود.
افرادی که به شیر، تخم مرغ و ماهی حساسیت دارند یا به هر دلیل دیگر نمیتوانند آنها را در رژیم غذایی خود داشته، برای مثال کسانی که به عدم تحمل لاکتوز مبتلا هستند یا از رژیم غذایی وگان پیروی میکنند، در معرض خطر بیشتری برای کمبود هستند. سایر افرادی که ممکن است در معرض خطر کمبود ویتامین دی قرار دارند، عبارتند از:
افراد مبتلا به بیماری التهابی روده و یا سایر شرایطی که هضم طبیعی چربی را مختل میکند، هستند. ویتامین دی یک ویتامین محلول در چربی است که به توانایی روده در جذب چربی رژیم غذایی بستگی دارد.
افرادی که دچار چاقی هستند سطح ویتامین دی خون کمتری دارند چون با وجود اینکه این ویتامین در بافتهای چربی اضافه انباشته میشود اما در صورت نیاز به راحتی برای بدن در دسترس نیست و برعکس، با کاهش وزن افراد چاق سطح ویتامین دی خون افزایش پیدا میکند.
بهترین راه برای تشخیص میزان ویتامین دی انجام آزمایش و اندازه گیری این ویتامین در سطح خون است. اما کمبود این ویتامین میتواند علائمی مانند سردرد و سرگیجه، افسردگی، خواب ناکافی، عدم تمرکز کافی، چاقی، ضعف ماهیچهها و احساس درد، طولانی شدن فرآیند ترمیم زخم، مشکلات گوارشی و کاهش جذب کلسیم به وسیله رودهها را به همراه داشته باشد.
تولید ویتامین دی در پوست، منبع طبیعی اولیه برای تامین این ویتامین است. اما بسیاری از افراد به دلیل زندگی در مکانهایی که نور خورشید در زمستان محدود است، دچار کمبود ویتامین در بدن میشوند. همچنین افرادی که پوست تیرهتری دارند، سطح ویتامین دی آنها معمولا پایینتر است، زیرا رنگدانه ملانین مانند یک سایهبان عمل کرده و مانع از رسیدن نور به سلولها میشود و تولید ویتامین دی را کاهش میدهد.
تعداد کمی از غذاها به طور طبیعی حاوی ویتامین دی هستند. اگرچه برخی از غذاها با این ویتامین غنی شده است. در بسیاری از موارد، بهترین راه دریافت ویتامین دی کافی، مصرف مکمل است زیرا خوردن به اندازه کافی از طریق غذا مشکل است. در این بخش میتوانید انواع مکمل ویتامین D را ببینید.
مکملهای ویتامین دی به دو شکل موجود هستند:
هر دو شکل این ویتامین نیز در حضور خورشید تولید میشوند، اما ویتامین دی 2 در گیاهان و قارچها و ویتامین دی 3 در بدن جانوران تولید میشود.
مصرف مقدار توصیه شده از این ویتامین به صورت روزانه و در رژیم غذایی، مقدار مورد نیاز برای حفظ سلامت استخوانها و بهبود متابولیسم طبیعی کلسیم در افراد سالم را فراهم میکند. تخمین زده میشود که یک میلیارد نفر سطح ناکافی ویتامین دی در خون خود دارند و کمبود آن در همه قومیتها و گروههای سنی دیده می شود. درکشورهای صنعتی، پزشکان شاهد ظهور مجدد راشیتیسم هستند که بیماری ضعیف کننده استخوان است و تا پیش از این، تا حد زیادی از طریق غنی سازی ویتامین دی ریشه کن شده بود.
توصیه میشود بزرگسالان و کودکان بالای 9 سال برای جلوگیری از کمبود این ویتامین روزانه 100 میکروگرم ویتامین دی مصرف کنن. اگرچه هنوز هم بحثهای علمی در مورد اینکه افراد به چه مقدار ویتامین دی در روز نیاز دارند و سطح سرمی مطلوب برای جلوگیری از بیماری چقدر باید باشد، وجود دارد.
تعداد کمی از غذاها به طور طبیعی غنی از ویتامین دی 3 هستند بهترین منابع گوشت ماهی چرب و روغن کبد ماهی است. مقادیر کمتر در زرده تخم مرغ، پنیر و جگر گاو یافت میشود همچنین قارچها هم حاوی ویتامین دی هستند.